Kars İl Sağlık Müdürlüğü'nden 'Otizm' açıklaması

"Birleşmiş Milletler tarafından Nisan ayı “Dünya Otizm Farkındalık Ayı” ve 2 Nisan günü ise “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiştir. Bu kapsamda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de her yıl nisan ayında çeşitli etkinliklerle farkındalık faaliyetleri yürütülmekte, otizmin önemine dikkat çekilmektedir.

Otizm Spektrum Bozukluğu(OSB) ;
Sosyal iletişim ve etkileşimdeki kalıcı yetersizlikler, sınırlı/yinelenen davranış örüntüleri, aynılıkta ısrarcılık, rutinlere bağlılık ve duyusal uyaranlara aşırı duyarlılık ya da duyarsızlıkla kendini gösteren ve belirtileri yoğun olarak 24 ay ve sonrasında ortaya çıkan bir gelişimsel yetersizliktir.

Otizm Spektrum Bozukluğu(OSB) Belirtileri ;
Her çocukta farklı belirtiler gözlenmekte ve iletişim ,sosyalleşme,davranış ve duygusal değerlendirme yapılmakta.

İletişim;
Duygu, düşünce, bilgi alışverişi yapılmasına olanak tanıyan iletişim, gereksinimlerin ifade edilmesi ve diğer kişileri anlama becerisi olarak da tanımlanabilir. Otizmli kişilerde konuşma becerisi olsa da aşağıda belirtilen iletişim güçlükleri görülebilir:
Diğer insanları anlamama,
Söylenenleri kelime anlamının haricinde mecazi olarak anlayamama,
Çok anlamlı ve eş sesli kelimelerin karıştırılması,
Konuşmaya başlama ve devam ettirme güçlüğü,
Sözcük ve ifadelerin sürekli tekrar edilmesi.

Sosyalleşme;
Otizmlilerin iletişim alanında yaşadıkları güçlükler, onların sosyalleşme becerilerini de olumsuz yönde etkiler. Sosyal kuralları tam olarak anlayamayan otizmli kişiler, diğer insanların arasına nasıl katılacaklarını bilemez. Çoğunlukla diğer kişilere karşı kaba bir tavır sergiler. Sosyal açıdan yetersiz olan otizmliler, dikkati toplama ve sürdürme konusunda zorluk çeker. Çevresindeki uyaranları ayırt edemez. Jest ve mimikleri doğru şekilde algılayamaz ve uygulayamaz. Otizmli kişiler; sıra bekleme, kurallara uyma, etkinliği bitirme, yönergelere uyma gibi konularda zayıftır. Oyun kurma ve sürdürme konusunda güçlük yaşar. Kendisiyle iletişim kurulduğunda nadiren gülümser ya da sesleri taklit eder.

Davranış;
Otizm, çoğunlukla tekrar eden davranışlara yol açar. Bu da kişinin, net alışkanlıklarının oluşmasına yol açar. Otizmli kişiler değişikliklerden hoşlanmaz ve belirli bir konuya güçlü bir şekilde ilgi duyabilir. Bu, onların saplantılı şekilde davranmalarına ya da konuşmalarına yol açabilir. Otizmli kişiler çoğunlukla aynı bedensel hareketi ya da el ve kol hareketini sürekli olarak tekrar eder. Bu kişiler rutinleri sever, rutinlerin dışına çıkmaktan hoşlanmaz.

Duyusal Değerlendirme;
Beynin duyu organlarından aldığı uyaranları alma ve kullanma biçimi, duyusal değerlendirme olarak tanımlanabilir. Duyusal değerlendirmede oluşan farklılıklar otizmli kişinin günlük davranışlarını etkiler. Farklı bir deyişle, diğer kişiler tarafından normal karşılanan şeyler onlar için çok heyecan verici, çok üzücü ya da endişe verici olabilir. Duyusal değerlendirme güçlüğü çoğunlukla işitsel, koku ve tat alma, dokunma, görme, hareket gibi uyaranlara karşı aşırı tepkilere yol açar. Ayrıca insanlar ve nesnelere karşı da diğer kişilerin anlamakta zorlandığı şekilde farklı tepkiler verebilir.

Eğer çocuğunuzun Otizm Spektrum Bozukluğu belirtileri gösterdiğini düşünüyorsanız bu durumu zaman kaybetmeden aile hekiminizle paylaşmalısınız. Aile hekiminiz “Çocuğun Psikososyal Gelişimini Destekleme(ÇPGD) Programı” dahilinde çocuğunuzu otizmin risk faktörleri bakımından değerlendirebilecek ya da bulunduğunuz yerdeki Sağlıklı Hayat Merkezinde hizmet veren Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Uzmanına başvurmanız konusunda sizi bilgilendirecektir.

Otizm spektrum bozukluğu için kesin bir tedavi yoktur. Aynı zamanda otizm spektrum bozukluğuna sahip bütün bireylerin hepsine uyan tek bir tedavi de yoktur.

Otizm spektrum bozukluğu tedavisinin amacı; semptomları tanıyarak, gelişimi, öğrenmeyi desteklemek ve çocuğun yapabileceği işlevlerin en üst düzeyde olmasını sağlamaktır. Okul öncesi yıllarda yapılacak erken müdahale çocuğun ;sosyal,iletişimsel,işlevsel ,davranışsal becerileri öğrenmesine yardımcı olarak toplumsal uyum becerilerinde ve diğer gelişim alanlarında ilerlemesini sağlamaktır."