Reklamlara Ceza Yağmuru: 125 Milyon TL! İşte Hile Yapanlar!

Reklam Kurulu, 2025 yılının ilk beş aylık döneminde, tüketicileri aldatmaya yönelik reklamlar ve haksız ticari uygulamalar nedeniyle dikkat çekici ve rekor düzeyde bir yaptırım kararına imza attı. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan resmi açıklamaya göre, bu süreçte incelenen dosyalardan 661 tanesinde mevzuata aykırılık tespit edildi ve bu aykırılıklar sonucunda toplamda 125 milyon 281 bin 151 TL tutarında idari para cezası kesildi. Aynı dönem içerisinde Reklam Kurulu'nun gündemine toplam 736 dosya alındı.

Reklam Kurulu'nun Son Toplantısında Hangi Kararlar Alındı?

Ekoturk.com'dan alınan habere göre; 15 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen son Kurul toplantısında ise, toplam 65 dosya detaylı bir şekilde değerlendirildi. Bu değerlendirmeler sonucunda, dosyalardan 56 tanesinin mevzuata aykırı olduğu tespit edildi ve bu dosyalara ilişkin olarak toplamda 10 milyon 495 bin 800 TL idari para cezası kesilmesine karar verildi. Ayrıca, tüketici mağduriyetlerinin önüne geçmek ve benzer ihlallerin tekrarlanmasını engellemek amacıyla 5 dosya için erişim engeli kararı da alındı.

Elektronik Ticaret Platformları Neden Mercek Altına Alındı ve Hangi Uygulamalar İncelendi?

Reklam Kurulu’nun mayıs ayı toplantısının önemli gündem başlıklarından biri de, son dönemde giderek yaygınlaşan internet siteleri ve mobil uygulamalardaki yanıltıcı ara yüz tasarımları oldu. Kurul, özellikle aşağıdaki türden uygulamaları titizlikle inceledi:

• Mağaza takipçi sayılarının, ürünleri favorilere ekleme oranlarının ve ürünler hakkında yapılan yorumların yapay olarak manipüle edilmesi,
• Harita uygulamalarındaki işletme yorumlarının gerçeği yansıtmayacak şekilde saptırılması,
• Gerçek dışı kullanıcı deneyimlerine dayalı yanıltıcı tanıtımların yapılması.

Bu tür manipülatif uygulamaların, tüketicilerin sağlıklı ve rasyonel bir şekilde karar alma sürecini olumsuz yönde etkilediği belirtilerek, bu yöntemleri kullandığı tespit edilen 6 farklı firmaya yaklaşık 3,5 milyon TL idari para cezası kesilmesine ve ilgili yanıltıcı reklamlara erişim engeli getirilmesine karar verildi.

"Karanlık Tasarımlar" Olarak Adlandırılan Yanıltıcı Arayüzlere Neden Ceza Verildi?

Yapılan resmi açıklamada, özellikle çeşitli platformlarda sunulan abonelik teklifleri üzerinden yapılan yanıltıcı uygulamalara da dikkat çekildi. Bir video paylaşım platformunda;

• “1 ay ücretsiz deneme” seçeneğinin tüketiciyi yanıltacak şekilde öne çıkarılması,
• Bu cazip tekliften faydalanmak için aslında kredi kartı bilgilerinin girilmesinin zorunlu tutulması,
• “2 ay ücretsiz” gibi bir başka seçeneğin sunulup, bu tekliften çıkışın ise yalnızca ekranın sağ üst köşesinde yer alan ve fark edilmesi zor olan gizli bir “X” işaretiyle yapılabilmesi,

gibi uygulamalar, tüketiciyi aldatmaya yönelik “karanlık desen” (dark pattern) olarak nitelendirildi. Bu doğrultuda, ilgili firmaya hem idari para cezası uygulanmasına hem de bu yanıltıcı uygulamanın derhal durdurulmasına karar verildi.

Ticaret Bakanlığı Tüketici Hakları Konusunda Nasıl Bir Tutum Sergiliyor?

Ticaret Bakanlığı, yaptığı açıklamada tüketicilerin haklarının korunmasına yönelik denetimlerin artarak ve kararlılıkla devam edeceğini özellikle vurguladı. Dijital ortamlarda alışveriş yapan tüketicilerin aldatılmasını ve mağdur edilmesini engellemek amacıyla, platformlardaki ara yüz tasarımları, sunulan abone teklifleri ve kullanıcı yorumları gibi birçok detay yakın takibe alındı.

Reklam Kurulu'nun Tüketiciyi Aldatanlara Mesajı Ne Oldu?

2025 yılının ilk beş aylık döneminde verilen toplam 125,3 milyon liralık rekor ceza, Reklam Kurulu’nun tüketici haklarını koruma konusundaki kesin ve kararlı tutumunu net bir şekilde ortaya koydu. Mevzuata aykırı her türlü reklam, yanıltıcı tanıtım ve haksız ticari uygulama hakkında caydırıcı yaptırımların artarak süreceği de bildirildi.

Kaynak: ekoturk.com