İşten Atılanlar DİKKAT! O Süreyi Kaçırırsanız Tüm Haklarınız GİDER: Sadece 10 Gününüz Var!

Haksız bir şekilde iş akdi feshedilen çalışanlar, Türk İş Hukuku kapsamında önemli bir güvence olan işe iade davası açma hakkına sahiptir. Bu davalar, işçinin işveren tarafından işten çıkarılmasının geçerli ve haklı bir sebebe dayanmadığını iddia ettiği durumlarda başvurulan yasal bir yoldur. İşçi, yetkili iş mahkemesine başvurarak haksız çıkarıldığını düşündüğü işine iadesini talep edebilir. Mahkeme, işverenin sunduğu gerekçeleri ve delilleri dikkatle değerlendirir ve şayet işçinin haksız yere işten çıkarıldığına kanaat getirirse, işçinin işe iade edilmesine yönelik bir karar verir.

Geçerli Bir Neden Olmaksızın İşten Çıkarma Yasak mı ve Hangi Şartlarda Uygulanır?

Ekoturk.com'dan alınan habere göre; Yürürlükteki İş Kanunu’na göre, bir iş yerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler, o iş yerinde en az 6 ay kıdemi bulunan işçileri geçerli ve haklı bir neden olmaksızın keyfi olarak işten çıkaramaz. İşverenin, iş akdini sonlandırmak için mutlaka somut ve geçerli bir sebep sunması yasal bir zorunluluktur. Aksi halde, işçi yukarıda bahsettiğimiz işe iade davası açma hakkına sahip olur. Ancak, bu yasal süreçte belirlenmiş olan kritik başvuru süreleri, işçinin haklarını etkin bir şekilde koruyabilmesi ve mağduriyet yaşamaması için hayati derecede önem taşır.

Arabuluculuk ve Mahkeme Süreci Nasıl İşliyor: Zamanla Yarış Neden Bu Kadar Önemli?

İşten çıkarıldığını öğrenen bir işçi, yasal haklarını kullanmak için ilk olarak, işten çıkarılma bildiriminin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde zorunlu arabulucuya başvurmalıdır. Arabuluculuk sürecinde taraflar arasında bir uzlaşma sağlanamaması durumunda ise, arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içinde yetkili iş mahkemesinde işe iade davası açılması gereklidir. Bu sürelerin kesin ve hak düşürücü nitelikte olması nedeniyle, kaçırılması durumunda işçinin dava açma hakkı maalesef ortadan kalkar. İşe iade davasında, işveren işten çıkarmanın geçerli ve haklı bir nedene dayandığını ispatlamakla yükümlüdür. Ancak, işçi işten çıkarılma nedeninin işverenin iddia ettiğinden farklı bir sebep olduğunu öne sürerse, bu kez ispat yükümlülüğü işçiye geçer.

Mahkeme Kararı İşçiyi Nasıl Bir Güvence Altına Alıyor?

İş mahkemesi, yaptığı yargılama sonucunda işverenin işten çıkarma nedenini geçersiz ve haksız bulursa, işverenin kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde işçiyi yeniden işe başlatmak zorunda olduğuna hükmeder. Şayet işveren mahkemenin bu kesinleşmiş kararına uymaz ve işçiyi işe başlatmazsa, işçiye en az 4 aylık, en fazla ise 8 aylık brüt maaşı tutarında bir tazminat ödemekle yükümlü olur. Bu tazminata hukuk dilinde “işe başlatmama tazminatı” denir ve bu tazminat yalnızca damga vergisine tabidir; gelir vergisi kesintisi yapılmaz. Ayrıca, mahkeme sürecinde çalıştırılmayan dönem için işçiye, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için en fazla 4 aya kadar ücret ve diğer mali hakları da (yol, yemek, ikramiye vb.) ödenir.

10 Günlük Başvuru Süresi: Neden Bu Kadar Hayati Bir Öneme Sahip?

İşe iade davası sonucunda mahkeme kararının kesinleşmesinin ardından, işçi için bir başka kritik süre daha başlar. İşçi, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 iş günü içinde işverene yazılı olarak başvurarak işe başlamak istediğini bildirmelidir. Bu süre içinde işverene usulüne uygun bir başvuru yapılmazsa, işverence yapılan işten çıkarılma işlemi geçerli bir fesih sayılır ve işçinin işe iade hakkı ile buna bağlı diğer hakları tamamen kaybedilir. Bu son derece kritik olan 10 günlük başvuru süresini kaçırmamak, işçinin tüm yasal haklarını eksiksiz bir şekilde koruyabilmesi açısından son derece önemlidir.

Tazminatta Vergi Avantajı Bulunuyor mu?

Evet, işe başlatmama tazminatı, yasal düzenlemeler gereği yalnızca damga vergisine tabidir ve üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmaz. Bu durum, işçi lehine bir vergi avantajı sağlar. Ancak, bu tazminatın hesaplanmasında yalnızca işçinin son aldığı çıplak brüt maaşı dikkate alınır; yemek parası, yol parası, ikramiye gibi ek ödemeler ve sosyal yardımlar bu tazminatın hesabına dahil edilmez.

Haklarınızı Bilin ve Kritik Süreleri Asla Kaçırmayın!

Haksız bir şekilde işten çıkarıldığınızı düşünüyorsanız, yasal haklarınızı korumak için vakit kaybetmeden ve hızlı bir şekilde hareket etmelisiniz. Yukarıda belirtilen kritik başvuru sürelerini gözden kaçırmanız durumunda tüm haklarınızı kaybedebilirsiniz. Özellikle mahkeme kararı sonrası işverene yapılacak olan 10 günlük başvuru süresi, kelimenin tam anlamıyla hayatınızı etkileyebilecek kadar önemli bir süredir! Yasal haklarınızı bilinçli bir şekilde öğrenin ve hak kaybına uğramamak için zamanında ve doğru adımları atın.

Kaynak: ekoturk.com